Zdolność do rokowań zbiorowych stowarzyszenia pracowników

Uchwałą z dnia 28 marca 2006 r. ( 1 ABR 58/04 ) Pierwszy Senat zdecydował, że „Chrześcijańska Unia Metalurgiczna” (CGM) jest związkiem uprawnionym do rokowań zbiorowych. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Senatu, zrzeszenie pracowników musi spełniać pewne minimalne wymagania, aby móc przystąpić do rokowań zbiorowych. Musiała postawić sobie ustawowe zadanie reprezentowania interesów swoich członków w charakterze pracowników i musi wykazywać chęć zawierania układów zbiorowych. Musi być swobodnie utworzona, wolna od przeciwników, niezależna i zorganizowana na zasadzie międzyzakładowej oraz uznawać obowiązujące prawo dotyczące rokowań zbiorowych za wiążące. Ponadto warunkiem wstępnym jest, aby zrzeszenie pracowników mogło w znaczący sposób wypełniać swoją rolę partnera w negocjacjach zbiorowych. Dlatego też musi wykazywać się asertywnością, która pozwala oczekiwać, że zostanie rozpoznana i potraktowana poważnie przez swojego społecznego odpowiednika. Te wymogi sądowe dotyczące możliwości rokowań zbiorowych rzeczywiście ingerują w swobodę działania zrzeszeń pracowników. Interwencja jest jednak uzasadniona interesem funkcjonalnej autonomii rokowań zbiorowych. Ma to na celu zrekompensowanie strukturalnej niższości poszczególnych pracowników przy zawieraniu układów zbiorowych w drodze działań zbiorowych, a tym samym umożliwienie negocjacji płac i warunków pracy z mniej więcej równą wagą. Autonomia rokowań zbiorowych jest zatem konstytucyjnie dostępna jedynie dla koalicji, które są w stanie w znaczący sposób kształtować przestrzeń życia zawodowego pozostawioną wolną przez państwowy system prawny na mocy układów zbiorowych. Wymaga to jedności organizacyjnej i asertywności wobec przeciwnika społecznego. Jeśli organizacja pracowników zawarła już w znacznym stopniu układy zbiorowe, regularnie świadczy to o jej asertywności. Dotyczy to zarówno zawierania pierwotnych układów zbiorowych, jak i zawierania kolejnych układów zbiorowych. Pierwszy Senat zdecydował ponadto, że zdolność stowarzyszenia pracowników do rokowań zbiorowych w zakresie odpowiedzialności, na którą się powołuje, może zostać określona jedynie w całości lub w ogóle. Nie ma częściowego kwalifikowania się do taryfy. Jeżeli zdolność stowarzyszenia pracowników do rokowań zbiorowych oceniana byłaby odmiennie w zależności od regionu, zawodu lub branży w oparciu o jego uprawnienia, powstałaby niepewność prawna, która poważnie zagroziłaby funkcjonalności autonomii rokowań zbiorowych. W przypadku każdego układu zbiorowego pojawia się pytanie, czy zawierająca go organizacja pracowników ma władzę, aby utwierdzić się w danym obszarze geograficznym lub zawodowym, a tym samym (częściową) zdolność do rokowań zbiorowych.